Cựu Tổng thống Donald Trump, trong các tuyên bố gần đây, đã đề xuất áp dụng chính sách thuế mạnh tay nhằm bảo vệ nền sản xuất trong nước nếu ông tái đắc cử. Chính sách này bao gồm việc tăng thuế 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và áp thuế 25% lên hàng hóa từ Mexico và Canada. Đề xuất này đã dấy lên lo ngại về khả năng làm gia tăng căng thẳng thương mại và tác động tiêu cực đến kinh tế toàn cầu.

1. Chi tiết kế hoạch thuế mới của Trump

a. Đối với Trung Quốc

  • Mục tiêu: Giảm phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và khuyến khích các doanh nghiệp đưa chuỗi cung ứng quay lại Mỹ.
  • Hàng hóa bị ảnh hưởng: Tập trung vào các sản phẩm công nghệ cao, hàng tiêu dùng và hàng điện tử.

b. Đối với Mexico và Canada

  • Áp thuế 25%: Trump nhấn mạnh rằng chính sách này nhằm cân bằng thương mại giữa Mỹ và hai đối tác thuộc Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA).
  • Tác động trực tiếp: Các mặt hàng xuất khẩu chính từ Mexico và Canada như ô tô, phụ tùng, và nông sản có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

2. Phản ứng từ các bên liên quan

a. Trung Quốc

  • Bắc Kinh đã lên tiếng chỉ trích kế hoạch này, khẳng định rằng việc áp thuế sẽ chỉ làm tổn thương cả hai bên, đồng thời đe dọa có các biện pháp trả đũa mạnh tay.

b. Mexico và Canada

  • Chính phủ hai nước này đã bày tỏ quan ngại sâu sắc, cho rằng các biện pháp thuế này vi phạm tinh thần hợp tác trong khuôn khổ USMCA và có thể gây thiệt hại lớn cho các ngành công nghiệp liên kết chặt chẽ với Mỹ.

c. Giới kinh doanh tại Mỹ

  • Các doanh nghiệp Mỹ, đặc biệt trong ngành sản xuất và bán lẻ, cảnh báo rằng chi phí tăng cao từ việc áp thuế sẽ được chuyển sang người tiêu dùng, làm giảm sức mua và tăng nguy cơ lạm phát.

3. Tác động tiềm năng

a. Đối với kinh tế Mỹ

  • Tăng chi phí sản xuất: Nhiều doanh nghiệp phụ thuộc vào linh kiện và nguyên liệu từ Trung Quốc, Mexico và Canada sẽ đối mặt với giá thành cao hơn.
  • Lạm phát: Giá hàng hóa tiêu dùng tăng có thể khiến người dân chịu áp lực tài chính lớn hơn.

b. Đối với kinh tế toàn cầu

  • Rủi ro chuỗi cung ứng: Việc áp thuế sẽ gây gián đoạn chuỗi cung ứng khu vực Bắc Mỹ, cũng như làm trầm trọng thêm căng thẳng trong thương mại toàn cầu.
  • Suy giảm tăng trưởng: Các nước phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ, đặc biệt là Mexico, Canada và Trung Quốc, có thể bị ảnh hưởng nặng nề, làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của họ.

4. Dự báo và kịch bản tương lai

a. Kịch bản leo thang căng thẳng

  • Nếu Trump thực hiện các chính sách thuế này, Trung Quốc và các đối tác thương mại khác có thể trả đũa bằng cách áp đặt các biện pháp tương tự, dẫn đến một cuộc chiến thương mại diện rộng.

b. Kịch bản hòa giải

  • Trong trường hợp các bên chọn đàm phán, một số nhượng bộ có thể được đưa ra để giảm thiểu tác động tiêu cực và đạt được sự cân bằng hơn trong thương mại.

5. Kết luận

Đề xuất tăng thuế mạnh tay của ông Trump thể hiện lập trường cứng rắn về bảo hộ thương mại, nhưng cũng mang đến nhiều rủi ro lớn đối với kinh tế Mỹ và toàn cầu. Trong bối cảnh thị trường đang phục hồi mong manh sau đại dịch, việc leo thang căng thẳng thương mại có thể đẩy các nền kinh tế vào vòng xoáy suy thoái mới. Nhà đầu tư và các bên liên quan cần theo dõi sát diễn biến để có những quyết định phù hợp.