Thị trường trí tuệ nhân tạo (AI) tại Đông Nam Á đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ, với dự báo giá trị đạt 60 tỷ USD trong những năm tới. Tuy nhiên, các startup trong khu vực lại đang chật vật tận dụng cơ hội này do nhiều thách thức cố hữu.

Bối cảnh thị trường AI Đông Nam Á

  1. Tăng trưởng vượt bậc
    • AI đang trở thành động lực chính thúc đẩy các ngành công nghiệp như tài chính, thương mại điện tử, chăm sóc sức khỏe và logistics.
    • Nhiều quốc gia trong khu vực, đặc biệt là Singapore, Việt Nam và Indonesia, đang đẩy mạnh đầu tư vào nghiên cứu và phát triển AI.
  2. Sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế
    • Các quỹ đầu tư lớn từ Mỹ, Trung Quốc và châu Âu đang đổ vốn vào Đông Nam Á, coi đây là một thị trường mới nổi với tiềm năng lớn.
    • Theo Bain & Company, khu vực Đông Nam Á đã nhận được hơn 10 tỷ USD đầu tư vào các dự án AI trong năm 2024.
  3. Sự hỗ trợ từ chính phủ
    • Singapore dẫn đầu với chiến lược quốc gia AI, dành hàng tỷ USD để phát triển công nghệ này.
    • Việt Nam cũng đặt mục tiêu trở thành trung tâm AI của khu vực vào năm 2030, với nhiều chính sách ưu đãi cho startup.

Cơ hội dành cho startup AI

  1. Thị trường đa dạng và nhu cầu cao
    • Với dân số trẻ và tỷ lệ người dùng internet cao, Đông Nam Á là mảnh đất màu mỡ để phát triển các giải pháp AI trong các lĩnh vực như thương mại điện tử và giáo dục trực tuyến.
  2. Hỗ trợ tài chính và công nghệ
    • Các tổ chức quốc tế như Google, Microsoft, và AWS đã cam kết hỗ trợ startup AI tại khu vực, cung cấp hạ tầng công nghệ và cố vấn chuyên môn.
  3. Lợi thế địa phương
    • Startup khu vực có khả năng tùy chỉnh sản phẩm phù hợp với văn hóa và nhu cầu đặc thù của từng quốc gia, điều mà các công ty nước ngoài khó thực hiện.

Tại sao startup vẫn “đánh rơi” cơ hội?

  1. Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao
    • Đông Nam Á đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt chuyên gia AI giàu kinh nghiệm.
    • Nhiều startup gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các tập đoàn lớn để thu hút nhân tài.
  2. Hạn chế về tài chính và quy mô
    • Startup thường thiếu vốn để mở rộng quy mô và đầu tư vào công nghệ tiên tiến.
    • Ngay cả khi nhận được tài trợ, việc phân bổ nguồn lực không hiệu quả cũng khiến họ bỏ lỡ cơ hội.
  3. Môi trường kinh doanh chưa đồng bộ
    • Quy định pháp lý về dữ liệu và quyền riêng tư ở mỗi quốc gia không thống nhất, gây khó khăn cho việc mở rộng ra toàn khu vực.
    • Các startup thiếu kết nối và hỗ trợ để tham gia vào các chuỗi giá trị lớn.
  4. Chưa đủ chú trọng vào đổi mới sản phẩm
    • Một số startup chạy theo xu hướng thay vì tập trung vào giải quyết các vấn đề thực tiễn của thị trường.
    • Sản phẩm không đủ khác biệt để cạnh tranh với các đối thủ lớn.

Giải pháp để startup AI tận dụng cơ hội

  1. Đầu tư vào nguồn nhân lực
    • Hợp tác với các trường đại học và tổ chức quốc tế để phát triển chương trình đào tạo AI chuyên sâu.
  2. Xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ
    • Chính phủ và các tổ chức cần tạo điều kiện cho các startup tiếp cận nguồn vốn và cố vấn kinh doanh.
    • Thiết lập các trung tâm đổi mới sáng tạo AI để kết nối startup với các đối tác công nghệ lớn.
  3. Tập trung vào thị trường ngách
    • Thay vì cạnh tranh trực tiếp với các tập đoàn lớn, startup có thể khai thác các thị trường ngách, nơi nhu cầu chưa được đáp ứng.
  4. Tận dụng quan hệ đối tác quốc tế
    • Tham gia các chương trình tăng tốc khởi nghiệp (accelerators) và hội nghị AI toàn cầu để mở rộng mạng lưới và học hỏi kinh nghiệm.

Kết luận

Thị trường AI Đông Nam Á mang lại cơ hội lớn chưa từng có, nhưng cũng đòi hỏi các startup phải nhanh nhạy và chiến lược hơn. Nếu vượt qua được những thách thức hiện tại, các công ty khởi nghiệp trong khu vực hoàn toàn có thể vươn lên trở thành những cái tên sáng giá trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Nguồn: Bain & Company, Google, Nikkei Asia.